Smoothies

Weer een hand vol rijpe frambozen!
Twee jaar geleden hebben we de struikjes gezet; vorig jaar zat er zo hier en daar een rood vruchtje aan. Maar nu begint het er echt op te lijken. Al een week lang zijn er elke dag zeker wel een stuk of tien frambozen rijp.

In plaats van ze meteen op te snoepen, stop ik ze in een doosje in de vriezer. Vandaag besluit ik dat het vol genoeg is voor wat ik ermee van plan was: smoothies!

In de schuur staat een fles perensap uit de voedselboomgaard waar ik vrijwilligerswerk doe (nog over van de vorige perenoogst). Daarvan schenk ik wat in een kan en ik doe er bevroren frambozen bij. Even de staafmixer erin en… vandaag hebben we een lekkere smoothie bij het ontbijt.
Het is een goeie combi, peer en framboos. En er zijn er bijna genoeg over voor nóg een keer. Ik inspecteer de struik in de achtertuin en zie dat er vanmiddag wel weer een handvol geplukt kan worden.
Leuk toch, zo’n luxe drankje uit eigen tuin.

Om de vruchtdragende takken heen komen overal nieuwe groene scheuten. O ja, daar zijn we voor gewaarschuwd: frambozenstruiken woekeren. Nou, voorlopig mogen ze. Dan hebben we volgend jaar nog veel meer te plukken. Maar voor die tijd krijgen we eerst nog de smoothies met rode bessen en met bramen. Niet verkeerd, die zomerse ontbijtjes.

Rondje Gelderland

‘Zo, we zijn in Tiel,’ zeg ik in het opname-apparaat. ‘En we staan hier voor de arrondissementsrechtbank.’
Het is een monumentaal gebouw van twee verdiepingen, met hoge, versierde boogramen, een ingang met bogen en zuilen en daarvoor een brede trap. Mijn collega A. en ik maken een rondje Gelderland langs verschillende monumenten van het slavernijverleden. We gaan ze beschrijven en iets van de geschiedenis vertellen voor de audio-special die we over dit onderwerp maken.

Dit is onze eerste stop en we moeten een beetje wennen. Het gebouw staat aan een vrij drukke autoweg en dat ga je natuurlijk horen op de opname. Dat geeft niet, want we zijn nou eenmaal op locatie. Maar het moet niet te overheersend worden. We vinden een windstille plek in het portaal en met een spiekbrief erbij vertellen we over de Tielse notabelen, mede-eigenaren van een Surinaamse plantage, die een flinke schadevergoeding kregen toen de slavernij werd afgeschaft. 300 gulden per slaaf.

‘Wacht, we nemen de autodeur ook op, en het wegrijden.’ Terwijl we wegrijden, zegt chauffeur A. in mijn microfoon dat we nu op weg gaan naar Culemborg. ‘O nee,’ verbetert ze zichzelf. ‘Onze volgende bestemming is Driel.’ Dat klopt niet, maar in de montage wordt de volgorde anders dan op de weg. In werkelijkheid wordt het Culemborg, waar we naar het Jan van Riebeeckmuseum gaan. Ook dat is een gebouw waar de rijkdom van de vroegere eigenaar aan af te zien is.

De derde plaats die we bezoeken is Wageningen, waar we een beetje teleurgesteld constateren dat de vijf huizen die de familie van Daalen bezat, nogal gewoontjes zijn. Maar ja, het zijn er wel vijf! Ook de twee zussen Van Daalen uit Wageningen waren mede-eigenaren van een Surinaamse plantage. Ze hebben nooit een voet op Surinaamse bodem gezet, maar profiteerden wel van de opbrengst en later van de compensatie van ‘hun verlies van menselijk bezit’.

Op de volgende plek, in Driel (nu echt) is alleen de schuur nog over van het landgoed dat we bezoeken. De grote, oude schuur staat op het terrein van een fruitteler. Er is niemand te zien, maar als we door het open hek lopen, begint een grote herdershond die op het erf ligt, vervaarlijk te grommen. Hij komt niet overeind en we lopen dapper verder, op zoek naar iemand aan wie we kunnen vragen of we hier een geluidsopname mogen maken. Die vinden we en het mag
.
Onze laatste bestemming is het graf van Anton de Kom in Loenen. Op een rustige, bosrijke ere-begraafplaats. Deze keer met vogels op de achtergrond in plaats van verkeer.

Na al die kilometers zet A. me thuis af. De volgende taak is om van al het opgenomen materiaal een soepele audiodocumentaire te maken. En natuurlijk gaat dat lukken.

‘De wereld komt naar míj toe.’

Mijn neef komt me van het station halen in een glanzend nieuwe, lichtblauwe hybride auto (merknamen ontgaan me altijd). Het is een van zijn weinige uitspattingen, vertelt hij later. Hij leeft vrij sober in een klein huurhuis. Reizen doet hij ook niet veel, al heeft hij antropologie gestudeerd: ‘de wereld komt naar míj toe,’ zegt hij.

Ad heeft een taalschool en heeft een paar kloeke zelfstudieboeken geschreven voor inburgeraars. Op de facebookpagina van Ad Appel Taaltrainingen staan, naast allerlei praktische vragen, veel bedankjes en foto’s van mooie cijferlijsten en van trotse studenten die een inburgeringsdiploma omhoog houden. Zesduizend boeken per jaar worden er besteld. In de wereld van inburgering en (beter) de Nederlandse taal leren is hij een BN-er.

Vanaf een parkeerterrein lopen we langs een slingerend pad naar een prachtig pand, huis Leyduin. Het ziet er geweldig chique uit, maar mijn neef grinnikt dat de ruimtes van zijn taalschool niet zoveel voorstellen. In huis Leyduin kun je coachruimtes, flexplekken en zalen huren en dat is wat Ad en zijn mede-eigenaren doen. Sinds corona zijn de taallessen allemaal online. De ‘school’ is sinds kort hierheen verhuisd en bestaat uit een kleine kantoorruimte, een aantal flexplekken en een grotere ruimte waar je met een groep kun zitten.

Mijn neef stelt me voor aan een paar mensen en dan wordt duidelijk dat het een spannende dag is hier. ‘Om kwart voor twaalf moet ik even een filmpje opnemen,’ vertelt hij. ‘Dat duurt niet zo lang, maar het moet vandaag om twaalf uur online.’ Het wordt de aankondiging dat alle examenopdrachten voor schrijven en spreken vandaag openbaar worden gemaakt, en dat Ad Appel Taaltrainingen ook onmiddellijk met voorbeelden voor alle antwoorden komt.

‘Mag dat?’ vraag ik.
‘Als de vragen openbaar zijn, ja.’
Ad vertelt dat ze hier al heel lang op wachten en zich voorbereiden. Er zullen vast studenten zijn die de mogelijke antwoorden uit hun hoofd gaan leren, denkt hij, al is dat niet de bedoeling. Het zijn voorbeelden. Maar er zijn per vak 350 vragen, dus ook wie domweg de antwoorden uit z’n hoofd leert, steekt er wel iets van op.

Als het filmpje is opgenomen, komt het team naar het terras om te proosten met een glaasje vlierbloesemlimonade. En daarna neemt de directeur vrij om met mij te lunchen en me het landgoed te laten zien. Tijdens de wandeling halen we herinneringen op. Aan onze moeders, die zussen waren en aan logeerpartijen van vroeger.

Na de wandeling krijg ik het nieuwe studieboek ‘Inburgering B1’. Niet omdat ik beter Nederlands moet leren, maar omdat ik het interessant vind. En dan brengt Ad me in zijn flitsende auto terug naar het station. Volgende keer laat ik hem míjn thuiskantoor zien, en de omgeving, per boot.

Strijd om de moestuinbakken

Katten vind ik meestal leuk. Salomon van de overkant, die eigenlijk Diesel heet, is bij ons kind aan huis en zijn vriend Guus was ook welkom. Maar de oude Guus is een tijdje geleden overleden en nu hebben zijn baasjes twee nieuwe katten. Een bescheiden, langharige witte en een brutale kleine zwart-wit gevlekte: Milo.

Milo is nieuwsgierig, een beetje schuw en een echte jager. Met z’n dikke, zwarte staart zien we hem regelmatig door onze tuin sluipen. Hij klimt in struiken, loert op eksters en we zagen hem een keer met een muisje in z’n bek wegrennen. Knap, want hij draagt een belletje (al maakt dat niet veel geluid).

Milo is best grappig, maar helaas heeft hij een grote voorliefde voor onze moestuinbakken. Toen er nog niet meer in stond dan een paar kleine plantjes, in afwachting van opkomende kiempjes, besloot Milo dat dít zijn kattenbak was. Natuurlijk was ik het daar helemaal niet mee eens. Juist bij de groenten vind ik kattenpoep buitengewoon smerig. Er begon dus een strijd, die ik grotendeels gewonnen heb, maar nog niet helemáál.

Met scherp gepunte bamboestokken in de aarde en lange bamboestokken in een ruitpatroon over de bak, probeer ik de kat uit de bakken te houden. Het ziet er een beetje bloeddorstig uit. Toen J. de constructie zag, zei hij verbaasd: ‘Hé, punji sticks.’ Zo werden in de Vietnamoorlog boobytraps gemaakt.

Mijn bedoeling is vreedzamer. Ik wil liever niet dat er iets of iemand gespietst wordt, alleen dat Milo wegblijft. Het werkt bíjna. Comfortabel poepen gaat zo niet, maar er doorheen sluipen wel, zag ik een paar dagen geleden. Het blijft voor hem een interessante hoek van de tuin, misschien ook omdat er vaak vogels in de braam zitten, die tegen de schutting groeit.

Toen vanmorgen van één van mijn tomatenplanten de top jammerlijk was afgebroken, was ik ervan overtuigd wie de schuldige was. Ik kan het niet bewijzen, maar als Milo in de buurt van de groentebakken komt, jaag ik hem sissend en handenklappend weg. Ik verbeeld me dan ook dat ie me altijd een beetje vuil aankijkt als we elkaar tegenkomen.
En vooral na die kapotte tomatenplant is dat wederzijds.

Verkeersbord of niet, hij ragt gewoon door…

Alle inzittenden van de bus kijken gespannen door de ramen als de chauffeur voor de derde keer probeert langs de smalle oprit en onder de roodwitte balk door te rijden. We horen de balk over het dak schrapen. Nóg eens achteruit, voorzichtig draaien, een verkeersbord staat in de weg.

Het is een raadsel hoe de grote touringcar ooit het parkeerterrein op heeft kunnen rijden. Het lijkt onmogelijk om er weer vandaan te komen. De chauffeur heeft er genoeg van. Verkeersbord of niet, hij ragt nu gewoon door. Oh! Mensen slaan de handen voor hun mond, kijken geschrokken of beginnen te lachen. Het bord gaat om en we zijn er door.

In de bus zitten alle genodigden op het 50-jarig huwelijksfeest van mijn zwager en schoonzus. De gemiddelde leeftijd zal zo rond de 70 zijn en niet iedereen is even goed ter been. Daarom heeft het gouden paar bedacht om met een rondrit door het Groningse land te beginnen, langs de wierden of terpen met kerkjes uit de 13e eeuw. Een gids vertelt over de historie van de streek, de gebouwen, de wierden.

Na de start vanaf de P&R in Groningen, waar we om half 2 (en niet later!) aanwezig moesten zijn, gaat de tocht langs smalle landweggetjes. Zó smal, dat het iedere keer spannend is als er een tegenligger komt. In het dorpje Ezinge gaan we de bus uit en wandelen naar een van de weinige oude kerkjes die nog als kerk in gebruik zijn. Mijn schoonzus houdt triomfantelijk de sleutel omhoog en opent de deur. Binnen vertelt de gids over deze plek en kunnen we een tijdje rondkijken.

Terug bij de bus wordt door veel gasten even nieuwsgierig gekeken naar de schade van het verkeersbord. We stappen weer in en nu gaat het naar de Allersmaborg, een bijzondere locatie die van oorsprong uit de 15e eeuw stamt. De eenvoudige borg van toen is in de loop van de jaren groter en luxer geworden en heeft nu de vorm van een 19e eeuws landhuis.

Maar voordat we hier aan de koffie kunnen, moet de chauffeur alweer een hindernis nemen. De parkeerplaats wordt geblokkeerd door werkverkeer. Een paar minuten lijkt alles vast te staan, maar de gids onderneemt actie en gaat in overleg met de bestuurders van twee grote wagens. Langzaam rijden die achteruit, zodat onze touringcar het parkeerterrein op kan draaien. Het past allemaal maar nét en we stellen ons voor dat de chauffeur intussen met het zweet in z’n nek zit en spijt heeft van deze klus.

Tenslotte kunnen we uitstappen, krijgen we koffie en taartjes en wordt iedereen persoonlijk welkom geheten door het bruidspaar. Nu kan het feest beginnen. Een vrolijke bijeenkomst met familie en vrienden, verhalen, lekker eten en ’s avonds worden we weer allemaal keurig afgeleverd bij de P&R waar we zijn opgehaald. Alleen blijft de bus deze keer een eindje buiten de parkeerplaats staan, want één omgetrokken verkeersbord is genoeg.