Verjaardagen

Om tien uur ’s morgens is het pauze voor de voorlezers. Het is altijd fijn om even uit je studio te komen en gezellig met een groepje leesliefhebbers koffie te drinken in de kantine. Bij het kleine keukenblokje staat een collega saucijzenbroodjes op een blad uit te spreiden. Hij blijkt jarig te zijn en we feliciteren hem.

Een tweede jarige moet er even bij om wat bordjes te pakken, waar hij chocolaadjes op neerlegt. Eén van de bordjes komt hij bij ons op tafel zetten en ook hij wordt natuurlijk gefeliciteerd. Midden op diezelfde tafel staat ook al een schaal met croissants. Een traktatie van voorlezeres M. die gisteren jarig was.

‘Hoe is het mogelijk dat we hier allemaal nog slank zijn,’ merkt iemand op en neemt een hap croissant. ‘Voorlezen kost veel energie,’ zeg ik en kies ook een croissantje.
Het is geen grap. Op de dagen dat ik voorlees, heb ik altijd behoefte om iets te eten tijdens de koffiepauze. Doe ik dat niet, dan heb ik in de studio het ongewenste bijgeluid van een knorrende maag. En om me heen zie ik de andere lezers ook altijd eten.

Dan gaat het gesprek over verjaardagen en hoe mensen die vieren. De meesten blijken hun eigen verjaardagsfeestje niet echt leuk te vinden. Je bent zo druk aan het organiseren dat je er nauwelijks aan toe komt om je gasten te spreken, is een herkenbare klacht.
‘Ik heb het dit jaar in plukjes gevierd,’ verteld M. van de croissants. ‘ ’s Morgens met een paar mensen koffiedrinken, ’s middags een paar anderen en ’s avonds met een paar vriendinnen naar de film. En vanavond komen er nog wat vrienden langs. Bevalt me heel goed zo!’
Er wordt instemmend geknikt. Goed idee om het zo te doen.

Dan staat er iemand op omdat er weer voorgelezen moet worden. 135 minuten schoon in de vier uren van de ochtendshift. En van die vier uren gaat de koffiepauze af. Het is het teken voor iedereen om terug te gaan naar beneden, waar de studio’s zijn. Braaf gaat iedereen z’n hok weer in om verder te lezen. En dank zij de croissants gaat dat zonder storende hongerige bijgeluiden.

Breiwol van Bram

Een smal landweggetje leidt naar de boerderij in Baambrugge waar ik moet zijn: ‘The Knitwit Stable’. Als ik parkeer, zie ik twee vrouwen buiten staan praten. Eén van hen is de vrouw met wie ik een afspraak heb: Reina Ovinge. Ze heet me vriendelijk welkom, vraagt of er straks nog iemand met een microfoon komt (nee, die heb ik zelf bij me), of ik eerst wil zien wat er allemaal is, of ik koffie wil. De koffie wil ik graag en ook even naar de w.c. asjeblieft. Als ik daarvan terugkom is Reina nergens meer te zien.

Ik loop rond in de voormalige stal (hoor ik later), waar in een hoek een winkeltje is met wollen kleding en accessoires. In een andere hoek is een lang aanrecht met een koffiemachine. Er komen twee mannen binnen in werkkleding. Ze groeten vriendelijk en vragen of ik al koffie heb gehad. Ik vertel dat Reina me een cappuccino heeft beloofd, maar nu is verdwenen. Ze lachen: ‘typisch Reina’ en een van hen tapt de cappuccino voor me. Een lekkere schuimige.

Ik vraag waar ze mee bezig zijn en ze vertellen dat ze de angorageiten aan het scheren zijn. Twee keer per jaar moet dat gebeuren. We hebben een gesprek over het scheren en wat daarna met de wol gebeurt. Dan komt Reina binnen, verontschuldigt zich, het is druk vandaag. We zoeken een rustige ruimte voor het interview en ze vertelt over haar bedrijf. Boerderij, breistudio, winkel met een eigen kledingmerk. Wollen kleding die hier van het begin tot het eind geproduceerd wordt.

Na het gesprek gaan we het hele proces langs van de wol. Eerst naar de angorageiten en de merinosschapen. Reina schudt met een bakje voer en de dieren komen om haar heen staan. De geiten hebben lange, losse krullen, de schapen lieve, wollige koppen. Dan gaan we naar een schuur met grote balen wol. Het moet naar Italië om gewassen en gekaard te worden, want in Nederland is geen wol-industrie meer. Het komt terug in de vorm van bollen breiwol.

Met grote breimachines worden daar truien, plaids, mutsen en meer van gemaakt. Met m’n microfoon sta ik met mijn neus overal bovenop en stel er vragen over. Na de lawaaiige breimachines komt een rustige ruimte waar de verschillende gebreide onderdelen aan elkaar worden gezet. En tenslotte  het winkeltje.

Het scheren hebben we even overgeslagen omdat het lunchpauze was, maar we gaan nog even terug naar de schuur waar angorageit Bram geschoren wordt. Het grootste deel van zijn krullen is er al af en hij staat braaf stil met z’n gehoornde kop tussen een metalen hekwerkje. Voorzichtig gaat het brede scheerapparaat langs zijn hals. Nog een klein stukje … en straks gaat z’n vacht naar Italië.

We praten nog even na in de winkel en dan pak ik mijn spullen in. Ik heb het hele verhaal in m’n opname-apparaatje zitten. Nu terug naar huis en er een mooie montage maken. Ik heb er zin in.

Een bizar filmfestival

Samen met H. ben ik op een filmfestival. We lopen door een groot gebouw met overal trappen van zwart rasterwerk. Je kijkt erdoor naar beneden. Er draaien veel films en bij elke film hoort een bepaalde kleur plastic handschoentjes. Die dingen zijn ook overal gebruikt om de trappen, de gangen en de plafonds te versieren. Grote pilaren die helemaal gemaakt lijken te zijn van gekleurde plastic handschoenen liggen op de vloer. Kleurige handschoenen hangen aan lange draden op verschillende hoogtes in het trappenhuis.

Bij de ingang heb ik een lange, doorzichtige zak meegekregen, gevuld met … plastic handschoentjes. Afhankelijk van de film die we bezoeken, worden we geacht het bijpassende paar aan te trekken. Al dat plastic, denk ik geïrriteerd, maar we zijn hier nu en we gaan een film bezoeken.
  
We moeten op de hoogste verdieping zijn. Een stuk of wat trappen op, een paar lange gangen door. Daar is de zaal waar we moeten zijn; we staan stil om onze handschoentjes uit de zak te pakken, maar ik laat hem per ongeluk los, net boven een gat in de rastervloer. We zien de kleurige zak vier verdiepingen lager op de grond vallen. Wat nu?

Ik word wakker en zie op het wekkertje dat het zeven uur is. Te vroeg voor deze zondagmorgen. Ik draai me op en stap meteen weer in mijn droom. We staan in de rij voor de bioscoopzaal en er hangt een bordje waarop staat dat iedereen eerst een epilepsietest moet ondergaan. Ergens staat een onverschillige jongen koffie uit te delen. Ik heb zin in koffie, maar het bekertje is leeg.
 
Een paar meter verderop staat dezelfde jongen (of is het zijn tweelingbroer?) de epilepsietest te doen. Het houdt in dat hij bij iedereen met een handvol stokjes voor het gezicht langs heen en weer zwaait. Bij mij zwaait hij zo dicht voor m’n gezicht langs, dat ik bang ben dat hij met de stokjes in mijn ogen prikt. Ik deins terug en de jongen zegt:
“Het is tien uur.”
Het is de stem van H. Zondagmorgen tien uur is tijd om op te staan, want we willen van alles doen vandaag. Maar eerst vertel ik hem verwonderd over mijn bizarre droom. Waar komt zoiets toch vandaan?

Eten van een plank

Met mijn collega A. had ik een gesprek over de podcastserie die we maken over blind koken. (zie: Santiagotaart)  We hebben het over handige tips en producten die we zijn tegengekomen en dingen die lastig zijn als je niet of slecht ziet.  A. merkt op dat de tiktok-hype ‘butterboard’ niet bepaald blindvriendelijk is. Ik ken het butterboard niet en ze beschrijft voor me hoe een plank vol gesmeerd wordt met likjes boter, waar dan allerlei kruiden overheen gaan. Tafelgenoten halen dan stukjes stokbrood door die boter om ze daarna op te eten.

Nieuwsgierig zoek ik naar plaatjes van het fenomeen. Het ziet er vrolijk en smakelijk uit, maar het lijkt me toch handiger en lekkerder om de kruiden echt goed dóór de boter te mengen en in een bakje te presenteren. En dat het niet te doen is als je blind bent, lijkt me wel te kloppen.

Een paar dagen na dit gesprek, gaan H. en ik op een zaterdagmorgen ontbijten in Nijmegen. Een paar keer per jaar verwennen we onszelf met een ontbijtje bij De Blonde Pater. Een leuke plek, vinden we. Als we de kaart bekijken, zien we dat die na een eerder bezoek veranderd is. Wat vroeger gewoon ‘een klein ontbijt’ en ‘een groot ontbijt’ heette, valt nu onder de categorie ‘breakfast boards’. Voor zo ver ik weet, werden ze altijd al geserveerd op een houten plank, en nu passen ze ineens naadloos in een eet-mode.

De volgende dag ben ik vroeg wakker en ga naar beneden. Geïnspireerd door ons uitje van gisteren pak ik een plank die we maar zelden gebruiken en spreid daar ons ontbijt op uit. Glas bramensap, klein glaasje yoghurt, fruit, een paar kaasjes, brood en boter in een bakje, niet op de plank.
Als H. beneden komt, is het eerste wat hij doet: een plastic kuipje boter en een pot jam uit de kast pakken. Hij zet ze plompverloren naast mijn subtiele breakfast board…
Sommige mensen hebben geen gevoel voor trends.

Theo Maassen een geweldige interviewer?

Ben ik nou gek? Iedereen is helemaal enthousiast over Theo Maassen als interviewer bij Zomergasten.
Ik niet.
Ik heb helemaal geen hekel aan Theo Maassen, maar ik begrijp niet wat er zo goed zou zijn aan zijn manier van interviewen. De eerste avond met kosmoloog Thomas Hertog haakte ik na een half uurtje af. Misschien omdat zwarte gaten en het heelal te groot zijn voor mijn brein. Maar het helpt ook niet dat Maassen zijn gast niet echt vragen stelt, maar zich vooral samen met hem verwondert over de kosmos.

De tweede aflevering probeer ik het opgewekt opnieuw. Cameraman Hoyte van Hoytema lijkt me interessant. Ik denk aan de serie ‘De kijk van Koolhoven’, waarin regisseur Martin Koolhoven een kijkje in de keuken van het filmen geeft. Zelfs de aflevering over horrorfilms, niet mijn favoriete genre, vond ik leuk om naar te kijken. Ik ben dus benieuwd wat een cameraman te vertellen heeft.

Verkeerde verwachtingen?
Het gesprek tussen Maassen en Hoytema heeft wat mij betreft een hoog ‘ouwe jongens krentenbrood’ gehalte. Samen knikken en het eens zijn over films die ze allebei geweldig vinden maar waarvan ik nog nooit gehoord heb. Over een zojuist bekeken scène die zo fantastisch gefilmd is. Maar waaróm is ie zo fantastisch? Daar wil ik graag meer over weten.

Van Koolhoven legt tijdens een shot op een druk station haarfijn uit hoe de aandacht van de kijker meteen naar één vrouw in die menigte getrokken wordt. Hoe de camera met een paar mensen mee een trap op gaat en meezwenkt vanuit juist de persoon met wie we mee moeten kijken. Welk effect een bepaalde belichting heeft.

Hoytema legt niks uit en Maassen vraagt ook niks. Het is een gesprek, geen interview. Niks mis met een gesprek, maar ik dacht eigenlijk dat de insteek van Zomergasten toch was dat de gast van de avond op z’n specialisme bevraagd wordt. In een interview.

Volgende keer is Khadija Arib de gast. Ik ga het vast nog een keer proberen. Misschien dat Theo Maassen in een interview met een politica minder geneigd is om er een mannen-onder-elkaar gesprek van te maken. Misschien gaat ie echt vragen stellen. Ik ben benieuwd.