Weekendje achtertuin

Er zitten duiven in onze krentenboompjes. In de achtertuin zien we ze aan komen vliegen en in het gebladerte verdwijnen. Soms verliezen ze bijna hun evenwicht als ze een besje proberen te eten dat nét iets te ver weg is. Dan zien we de struik schudden.

Steeds als ik de voordeur uit ga, vliegen er drie, vier, vijf duiven geschrokken op. Zaten ze net lekker te eten, komt er weer een méns de boel verstoren! De auto hebben we voor alle zekerheid op een andere plek gezet, want tijdens het eten wordt er druk gescheten.

Op deze warme dag eten we buiten. We zitten voor deze gelegenheid naast elkaar; rug naar het huis, gezicht naar de tuin. Achter ons zit, hoog op het dak, een merel die een onnavolgbaar lied zingt. Verderop klinkt het banalere gekek van eksters.

Er is na het kurkdroge voorjaar nog niet genoeg regen gevallen, maar wát er viel is dankbaar ontvangen. De tuin ziet er prachtig uit. Als we uitgegeten zijn, blijven we een tijd zitten kijken. Ik wijs naar de pioenroos, die na vijf jaar zonder bloei eindelijk een dikke knop heeft. H. constateert tevreden dat de wilg na z’n laatste knotbeurt weer fors is uitgelopen. 

De snoei- en knotsessies en andere werkzaamheden bij Vrijwillig Landschapsbeheer hebben ons geleerd om anders te kijken. De ooievaarsbek die als ie de kans krijgt onze hele tuin overwoekert, is een feest voor insecten. We geven hem wat meer ruimte. De hortensia met z’n weelderige bloemschermen heeft de kleine beestjes niets te bieden. We overwegen hem weg te halen om plaats te maken voor een meer inheemse plant.

 Het is nog steeds warm, maar we gaan nu toch maar eens naar binnen. Het begint te betrekken. Misschien gaat het straks flink regenen. Volgens het weerbericht is die kans groot, maar krijgen we morgen weer een zomerse dag. Gaan we lekker een eind fietsen. 
Klinkt als een heel relaxed pensionadobestaan, maar eigenlijk is het gewoon weekend. Maar wel een heerlijk zomers weekend. Gewoon in onze eigen tuin. 

Dertig jaar vuilnis en tien jaar natuur

De ARN-berg is een natuurgebiedje bovenop de oude vuilstortplaats. Het is niet vrij toegankelijk omdat de ARN (Afvalverwerking Regio Nijmegen) op hetzelfde terrein nog steeds in bedrijf is, maar soms is er een rondleiding.

Terwijl we achter onze gids (de directeur zelf) aanlopen, hoor ik voor me een vrouw aan haar vriendin het verschil uitleggen tussen zachte dravik en ijle dravik. Twee grassoorten die je hier tegenkomt.

We zijn over een pad tussen hoge struiken door naar het uitkijkpunt geklommen, van waar we aan de ene kant over de Beuningse Plas uitkijken en aan de andere kant Nijmegen zien liggen. Onder onze voeten ligt dertig jaar aan vuilnis met daar bovenop een laag aarde waar zich in tien jaar tijd een mooi stuk natuur heeft ontwikkeld. Er zijn struiken aangeplant en er hebben zich inmiddels allerlei dieren gevestigd, waaronder een stuk of tien reeën.

We lopen hier omdat de Vereniging Vrijwillig Landschapsbeheer, waarvan H. inmiddels voorzitter is, gaat samenwerken met de ARN. Op een stuk gemeentegrond dat grenst aan ‘de berg’, gaan we een informatietuin inrichten naast een appelboomgaard die de vereniging onderhoudt. Tussen de boomgaard en de ARN-grond komt een (afgesloten) brug.

Samen met de ARN en nog een partij wordt er een wandeling uitgezet, die straks onder begeleiding gelopen kan worden. De toekomstige begeleiders krijgen nu een rondleiding over de vuilnisberg met veel informatie over de geschiedenis van het afvalverwerkingsbedrijf, over de opbouw van de berg (en natuurlijk hoe veilig alle rotzooi van onder tot boven is ingepakt, met buizensystemen om gassen en vocht af te voeren).

Waar de ARN directeur dan weer niet zoveel van weet, is welke struiken en planten hier groeien. Daarvoor hebben we wat mensen van de IVN natuureducatie bij ons, die ook mee gaan draaien bij de rondleidingen.

Het is geen lange wandeling, maar wel leuk, afwisselend en leerzaam. Zo zie je aan de rand van de heuvel een desolaat terrein waar uit de grond wapperende stukjes plastic steken en allerlei onduidelijke half-begraven voorwerpen liggen. Er wordt nog steeds afval gestort, al is het lang zoveel niet meer als veertig jaar geleden. Alleen wat op geen enkele manier meer gerecycled kan worden, beland nog op een stortberg.

Dus het kan nog wel even duren voordat dit gedeelte van het terrein vol is en ook ingepakt en vernatuurd kan worden. Ik zou zeggen, hoe langzamer hoe beter, want lieve help, wat produceren we met z’n allen een hoop afval. Letterlijk een hele berg!

Broekerveiling

We hebben vandaag onze mini-reünie. Vier oude dames die jaren geleden samen een opleiding deden. Sinds we elkaar op Facebook terugvonden, gaan we er ieder jaar een dag op uit. Vandaag zijn we in Alkmaar bij M.

Ze ontvangt ons met koffie en appelgebak en ze heeft vier fietsen klaarstaan waarmee we daarna naar de Broekerveiling rijden. Ik had er nog nooit van gehoord, maar het museum is er al sinds 1973 en het is een leuke plek. We zijn er om een uur of één en M. heeft een rondvaart én een veilingbezoek gereserveerd om 14.00 en 15.00

Voor die tijd kunnen we nog mooi lunchen en een beetje rondlopen, besluiten we. Nou ja, dat rondlopen komt er niet van, want al is de rij voor het ‘zelfbedienings’buffet niet erg lang, het duurt ruim een half uur voordat we een tosti kunnen bestellen en dan nog tien minuten tot die klaar is. Gelukkig hebben we genoeg te praten tijdens het wachten.

Tegen tweeën gaat M. ons voor naar de plek waar de boot vertrekt. We melden ons keurig op tijd, dachten we, maar nee, onze kaartjes zijn niet voor twee uur, maar voor drie uur. Eerst staat de veiling op het programma. Vlug lopen we door, terwijl we onze reisleidster vriendelijk uitlachen.

Even later schuiven we in een houten vierpersoonsbankje bij de veiling. De bankjes staan in rijen aan weerskanten van water. Een jonge vrouw in klederdracht begint te vertellen over de geschiedenis van deze veiling en hoe het veilen bij afslag werkt. Een groot, draaiend rad geeft aan wat de prijs is van een product. Die prijs begint (te) hoog en gaat naar beneden terwijl het rad draait. Als iemand op de knop drukt bij haar plaats, staat het rad stil op het te betalen bedrag.

Er komt een schip met koopwaar aan. Na een oefenrondje kunnen we gaan bieden op zakjes groente en fruit. De eerste aanbieding zijn vier kleine appeltjes, beginprijs vier euro. De veilingmeester draait en bijna meteen drukt iemand op de knop. Het is O. die ons op de appeltjes wil trakteren maar eigenlijk wat te snel drukte. Dure appeltjes dus, waar we heel erg van moeten genieten.

Het veilen gaat door, met tussendoor informatie en grapjes met het publiek. Het uur is zó voorbij en dan is het écht tijd voor de rondvaart. Die gaat tussen de ‘duizend eilanden’ door van dit waterrijke gebied. Vroeger was elk eiland een bebouwde akker en dit was de oudste doorvaarveiling ter wereld (staat op hun site). Het stuk dat nog over is van het eilandenrijk blijft in stand als museum.

Na het museumbezoek is het tijd voor een drankje en dan zoeken we een restaurant in Alkmaar dat ons zonder reservering binnen wil laten. Eten, drinken, praten. Wat is zo’n dag snel om. Niet veel later staan we alweer afscheid te nemen op het station. Volgend jaar ben ík gastvrouw. Ik heb nog even de tijd om een leuk uitje te verzinnen, maar wat we ook gaan doen, het is altijd gezellig.

Boerderij uit de ijzertijd

De fietsvakantiewinkel in Elst is alleen op donderdag en vrijdag open. We kunnen ook online het fietsrouteboek bestellen dat we in gedachten hebben, maar liever willen we het even in kunnen kijken. Al is het maar omdat we er online niet achter kunnen komen hoe lang de routes zo’n beetje zijn. En omdat het toevallig vrijdag is, besluiten we meteen even te gaan.

We zien buiten al een paar trekkerstenten staan en door de wijd-open deuren zien we er binnen nog meer. Tenten, kampeermateriaal, fiets-outfits en wat een vakantiefietser zich maar kan wensen. Maar wij moeten boven zijn, bij de boeken.

De ruimte lijkt meer op een bibliotheek dan op een winkel. Je kunt gratis koffie pakken met een stroopwafel en er is geen kassa of personeel. Wel een lange tafel met stoelen er omheen, waaraan een paar duidelijke vakantiefietsers hun vakantie zitten te plannen. H. en ik dwalen een tijd rond tussen de kasten vol fietsroutes in de hele wereld.
We willen langs de Moezel gaan fietsen. En we vinden ook een boekje met 50 routes in Nederland. Lekker concreet langs fietsknooppunten. Daarmee kunnen we meteen van start.

Zondagmorgen rijden we met de fietsen achterop de auto naar Wolfheze om vanaf daar de ‘Planken Wambuisroute’ te doen. Het is een zomerse dag en we rijden door een glooiend natuurgebied. Heidelandschap, bosranden, stukken naaldbos met héél veel dode bomen, een bord met ‘boerderij uit de ijzertijd’.
H. rijdt een eindje voor me uit stug door en ik roep:
‘Wil je de boerderij uit de ijzertijd niet bekijken?’
‘Nee,’ roept hij terug. ‘Jij wel?’
‘Ja, ik wél!’
Dus keert H. om en gaat met me mee naar de nagebouwde boerderij met het rieten dak.

Het is een interpretatie, staat op het informatiebord, op grond van tamelijk summiere bodemvondsten. We lopen om het huis heen en er dóórheen, want er is vóór en achter een opening. Ik vind het een mooi bouwwerk met z’n laag overhangende rieten dak en lemen muren. Maar ik vind de interpretatie wel erg degelijk gebouwd en hoog. En om de ijzeren schroeven in de kruiselingse takkenparen bovenop het dak moet ik lachen. “Daar zie je natuurlijk aan dat ie uit de ijzertijd komt.”

Toch leuk dat we hier even gestopt zijn. En de volgende stop, tien kilometer verderop, is ook leuk. Koffie met appeltaart. Om twee uur ’s middags zijn we weer thuis en we zetten meteen onze volgende fietsdag op de kalender. Want dat is ons gezamenlijke goede voornemen: vaker een dagje fietsen.

Documentaire in de achtertuin

Vorige zomer heeft H. een insectenhotel gemaakt. We hadden op tv de documentaire “My garden of a thousand bees” gekeken, waarin natuurfilmer Martin Dohrn in coronatijd de bijen in zijn eigen tuin volgt. H. was meteen zo enthousiast dat hij met stoeptegels, planken en stukken wilgenstam aan de slag ging.

Toen het bouwwerk stond, bleef het er stil. Geen gezoem en heen- en weer gevlieg. Ik zocht op internet naar de spelregels van zo’n insectenhotel en we kwamen er achter dat het op een verkeerde plek stond en dat er nóg een paar dingen anders hadden gemoeten. We besloten het even te laten voor wat het was. Maar dit voorjaar verplaatste H. het hele hotel naar een zonnige plek op het zuiden. En het hielp. Zodra de zon ging schijnen begonnen er bewoners te komen.

Ik vind het leuk om te kijken naar de beestjes die een plek zoeken in het insectenhotel. Voor de boomstammetjes, de stukken riet en de dennenappels heeft H. fijn gaas gespannen om te voorkomen dat het hotel een vogelrestaurant wordt. Ik had verwacht dat bijen, vliegen en wespen soepel door de gaatjes van 1 bij 1 cm. zouden vliegen, maar ze hebben er moeite mee.

Vaak landt een bij midden in zo’n gaasgat op het smalle ijzerdraad, verliest haar evenwicht, maakt een koprol en vliegt weer buiten. Nog een keer proberen, weer een koprol. Bij een landing iets verder naar één kant kan ze zich blijkbaar aan de zijkant vasthouden, want dan gaat het goed. Dan worden zorgvuldig een aantal mogelijke woningen geïnspecteerd.

Naar binnen, oh nee, hier woont al iemand, en weer naar buiten. Naar binnen …. Neuh, te smal hier, naar buiten. Naar binn-, oh, sorry, daar komt net iemand anders naar buiten. Naar binnen en … nu blijft ze er een hele tijd in. In de bijendocumentaire hebben we gezien hoe bijen in zo’n gangetje voor elk eitje een kamertje metselen. Dat is leuk om te weten. Na verloop van tijd zie ik dat verschillende gaten helemaal dichtgemetseld zijn.

Vandaag is het bewolkt. Het is stil rondom het insectenhotel. Waar de beestjes blijven als de zon niet schijnt is me een raadsel. Maar als de zon terug is, begint het gezoem weer. Dan ga ik weer af en toe een kwartiertje kijken naar de insectendocumentaire in m’n eigen achtertuin.