Rust en stilte verkopen goed anno 2013

 

Het is een trend, het zoeken naar rust in onze hectische, lawaaiige samenleving. Groepen mensen houden stiltebijeenkomsten, maken stiltewandelingen en doen aan meditatief hardlopen. Tvpersoonlijkheden trekken zich terug in een klooster en maken daar dan programma’s over. Het Engelse warenhuis Selfridges lanceerde een stille (en zelfs merken-vrije) winkelomgeving. Rust en stilte zijn helemaal hot.

Het wordt dus hoog tijd om daar eens aandacht aan te besteden in ons audiotijdschrift “Cultuur, Trends en Mode”. We besluiten een Trends themanummer te maken over STILTE.
Voor een reportage ga ik op bezoek bij W., componist, dirigent, tekstschrijver en uitvoerend muzikant. Als ik hem benader, is hij meteen enthousiast. Ja, over stilte heeft hij wel wat te vertellen. Hij begint meteen. “Bach maakt prachtig gebruik van stilte in de Matthäuspassion.” W. beschrijft het duet So ist mein Jesu nun gefangen en het moment waar een onheilspellende stilte de koorzang daarna nog indrukwekkender maakt. Hij vertelt ook hoe hij als muzikant op zijn rust gesteld is, omdat hij tóch al zo veel met geluid bezig is.

Ik weet al snel genoeg: deze man moet ik hebben.

Een week later sta ik met mijn opname-apparatuur bij hem op de stoep. Hij heeft me al een mail gestuurd met een opsomming van muziekstukken waarin stilte een belangrijke rol speelt en met allerlei ideeën over andere raakvlakken met en toepassingen van het thema. Ik hoef niet bang te zijn dat er ongemakkelijke stiltes vallen in dit gesprek.

Het wordt een mooi interview met onverwachte kanten. W. vertelt, dat een door hem geleide koorrepetitie nogal verstild begint. Hij geeft de koorleden eerst even gelegenheid om de drukte van de dag achter zich te laten, zich bewust te worden van hun houding, hun ademhaling, en dan pas rustig mee te gaan neuriën met de eenvoudige akkoorden die hij intussen op de piano speelt. Bijna een soort mantra.

Als musicus is W. zó gevoelig voor geluiden, dat hij in de trein altijd eerste klas reist. “Niet omdat ik geld teveel heb”, legt hij uit, “maar omdat ik me stoor aan alle geluiden die mensen maken. Op het neurotische af.”

Aan het eind van ons gesprek gaat het over componisten uit verschillende tijden en met verschillende muziekstijlen en hoe ze soms geraffineerd gebruik maken van stiltes. Als prachtige illustratie van de huidige trend noemt hij een Engelse cd, opgenomen in een grote kerk, waarop alleen de geluiden van de kerk te horen zijn. Wat gekraak, nu en dan een stille voetstap. Kort geleden gemaakt en inmiddels helemaal uitverkocht.

Ja, rust en stilte verkopen goed anno 2013.