Repair café

Op de mooie, oude poort staat in sierlijke letters “Het Oude Borger Gasthuys”. Hier moet het repair café zijn. Terwijl ik mijn fiets in het rek op slot zet, komt er nog een fietser aan. Het is een oude man met achterop een kleine grasmaaier. “Is hier die bijeenkomst om spullen te repareren?” vraagt hij aan mij. Hij wankelt als hij van z’n fiets stapt en ik vraag of ik hem kan helpen maar dat hoeft niet. “Zo zwaar is ie niet”.
Ik heb geen kapotte spullen, maar een goed werkend opname-apparaatje, want ik kom een geluidsreportage maken voor een luistertijdschrift. Binnen meld ik me bij de organisatrice en dan doe ik mijn oortjes in en de microfoon aan.

Eén keer per maand is het in het Oude Burgeren Gasthuis in Nijmegen “repair-café”. Vrijwilligers die handig zijn met naaimachines, schroevendraaiers, boormachines of wat je nog meer nodig kunt hebben, zitten hier klaar om bezoekers te helpen met hun kapotte spullen. Het idee is, dat mensen een beetje vergeten zijn dat wat stuk is, niet meteen weggegooid hoeft te worden. Repareren kan ook. En dat hoeft nauwelijks iets te kosten.

De man met de grasmaaier staat in de rij om zich te melden aan de ingang, maar eerst is er nog een mevrouw met een broek die ze graag ingekort wil hebben. Iedereen krijgt een nummertje. Rond een lange tafel wordt dan gewacht tot er plaats is bij de passende expert. Een vrouw die met een kapotte pop is binnengekomen, vertelt dat dit een echte schildpad-pop is. Vandaag is er geen poppendokter, maar straks komt er iemand die waarschijnlijk raad weet voor de losgeraakte benen. Bij de twee tafels met naaimachines is het druk. Een man bekijkt tevreden de reparatie aan zijn spijkerbroek. Hij stopt wat geld in het daartoe bestemde potje en maakt plaats voor de volgende klant. Aan een volgende tafel buigt een man zich over een broodrooster. Met enige moeite heeft hij het opengemaakt en nu probeert hij uit te vinden waarom de boterhammen niet omhoog komen als ze geroosterd zijn. “Ik heb er niet aan gedacht brood mee te nemen om hem straks uit te proberen”, zegt de vrouw die het rooster heeft meegenomen. Ze lacht vrolijk en kijkt geïnteresseerd mee met de reparateur. Dat is ook de bedoeling; de eigenaar van het kapotte voorwerp kijkt en denkt mee. Bij een opengeschroefde platenspeler staan twee mannen ernstig het binnenwerk te bestuderen. Aan een naamplaatje met logo kan ik zien wie van de twee bij het repaircafé hoort. “Ik durf zo’n ding zelf niet open te maken”, zegt de man zonder naamplaatje. “Maar ik wil hem graag even doorgesmeerd hebben, zodat ie in goede conditie blijft.” Even later loopt hij weg om een plaat te halen. Kunnen ze even proberen of het allemaal goed werkt. Verderop probeert iemand te doorgronden hoe het garen moet lopen in een oud model naaimachine. “Dit wieltje regelt de spanning”, vertelt de repair-man aan de eigenares. Ze kijkt aandachtig toe hoe hij de draad door een sleufje legt.

Niemand heeft bezwaar als ik met mijn microfoon bij de gesprekken kom staan. Integendeel. Mensen leggen enthousiast uit waar ze mee bezig zijn en soms nog veel meer. “Een opname voor blinden...” zegt de broodroosterman peinzend; “Ik heb veel motorfietsen gerepareerd, en als je dan zó zit te werken” - hij gebaart een groot motorblok tussen zijn gezicht en zijn handen – “leer je een heleboel op je gevoel te doen.” Ineens klinkt er muziek. De platenspeler is weer in elkaar geschroefd en doet het. Lachend kijken de mensen elkaar aan. Ik heb genoeg materiaal voor m’n reportage en stop het opname-apparaat in m’n tas. Voordat ik de deur uit ga, maak ik nog even een rondje. Het broodrooster ligt nog steeds open, maar het gesprek is geanimeerd. De oude naaimachine is inmiddels verdwenen. De grammofoon wordt teruggestopt in de tas van z’n tevreden eigenaar en de mevrouw met de te lange broek kijkt toe hoe de tweede broekspijp gespeld wordt. Iemand smeert broodjes voor alle vrijwilligers en een ander deelt koffie uit. Het is dat je ook zonder kapotte spullen gewoon binnen mag lopen, anders zou je als buurtbewoner hopen dat je broodrooster het begeeft. Kun je gezellig een middagje naar het repair café. .