In Marokko is het heel normaal om af te dingen als je iets wilt kopen. Dat lees je op allerlei websites of in reisboekjes. Een veel gehoord advies is om in eerste instantie ongeveer een derde van de vraagprijs te bieden en dan uit te komen op het bedrag dat je zelf in gedachten had voor dit product.
Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. De eerste de beste keer dat ik een halfslachtig bod doe op een portemonneetje dat ik eigenlijk niet echt wil hebben, wordt dat zó krachtig geweigerd dat verder onderhandelen zinloos is. Er blijken winkeltjes te zijn waar de prijzen toch echt vastliggen en er zijn ook gevallen waarin een derde van de prijs nog steeds veel te veel is.
Je moet een beetje gevoel krijgen voor de gedragsregels en het is natuurlijk wel handig als je alvast wat tips hebt gehoord of gelezen. “Als je thee gaat drinken met een winkeleigenaar, geef je daarmee aan dat de onderhandelingen serieus zijn begonnen.”
In een coöperatieve winkel met allerlei leuke dingen, koop ik na bedachtzaam onderhandelen (je leert wat bij in een dag of 12,) een paar souvenirs. Ik praat nog even na met de verkoper, die zegt dat ik nog eens terug moet komen om thee te drinken.
Als ik groepsgenoten A en Y vertel over de winkel, willen die er ook wel eens kijken en ik vind het wel gezellig om met ze mee te gaan. Y heeft een sieradenwinkel en weet wat ze zoekt. Doelbewust kiest ze een paar kettingen uit om te bekijken en vergelijken. Ze past er een paar en wij geven commentaar. Ik vind ook een mooie ketting die ik wil kopen. Intussen heeft de eigenaar van de winkel een dienblad gehaald met een pot thee en een aantal glaasjes. Is het omdat hij mij herkend heeft? Of omdat we zo duidelijk van plan zijn om sieraden te kopen? Hoe dan ook: de onderhandelingen zijn begonnen.
Ik laat het aan Y. over, die verstand van zaken heeft en ze weet een mooie prijs af te spreken (inclusief een cadeautje voor ons allebei) waar iedereen tevreden mee is. Zo is afdingen eigenlijk heel gezellig.
Een andere onderhandelingssituatie: Iemand spreekt je aan en vraagt waar je naartoe wilt. Vervolgens wil hij je er wel even heen brengen. Dan kun je eigenlijk al niet meer terug: je hebt een gids. Eentje die je misschien wel naar de gewenste plek brengt, maar zeker niet langs de kortste weg. En dan moet er betaald worden.
Als we in Fes op zoek zijn naar de Synagoge, meldt zich zo’n wegwijzer. We hebben geen haast en besluiten ons door de straatjes van de medina te laten leiden. Intussen weten we dat een redelijke prijs voor een gids rond de honderd dirham ligt. De synagoge moet ergens in de buurt zijn, maar voordat we er zijn, hebben we zeker een half uur rondleiding achter de rug. Vlak voordat we er zijn, blijft onze man staan in een smalle steeg, onzichtbaar voor de politieagent die verderop staat. Hij wil 20 euro hebben. H. geeft hem tien, maar dat vind ie niet genoeg. Als we de steeg uit stappen in de richting van de agent, kiest hij eieren voor z’n geld, maar boos is hij wel.
Verschillende keren hebben we meegemaakt dat iemand voor een ongevraagde dienst méér wilde hebben dan de paar dirhams die wij het waard vonden. Boos worden dan de munten op de grond gegooid – en even later toch weer opgeraapt als niemand ervan onder de indruk blijkt te zijn.
De meest brutale afgedongen prijsverlaging was eigenlijk onbedoeld. W. en ik keken op een markt naar wat ringen en meteen begon de koopman van alles tevoorschijn te halen en aan te bieden. Eigenlijk vonden we het niks, maar één ring vonden we wel aardig. Hij was er in twee kleuren en we werden overgehaald om er allebei een te passen. De koopman wilde er 750 dirham (ca 75 euro) voor hebben en er was echt geen sprake van dat we dat gingen betalen.
Wat zou ik thuis voor zo’n ring betalen? Nog geen tientje, dacht ik. Toen de man bleef aandringen op een tegenbod zei ik voorzichtig: 100 dirham? Prompt kwam de tegenzet: 150 voor de twee ringen. Dat vonden we een acceptabele prijs. En aan het gezicht van de verkoper te zien, was hij er helemaal niet ontevreden mee. Een vijfde van de vraagprijs… soms gaan de dingen echt anders dan het in de boekjes staat.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten